جام جم: درباره لزوم استفاده از فناوري اطلاعات از زندگي روزمره گرفته تا صنعت و بازرگاني و دانشگاه گفتني‌ها گفته شده و اين امر ديگر يكي از بديهيات به شمار مي‌رود چرا كه امروزه بدون فناوري اطلاعات هيچ‌يك از اين صنايع معنا پيدا نمي‌كنند، اما موضوعي كه قابل بحث است اين كه بلوغ فناوري اطلاعات و ترويج تفكر شبكه‌اي ما انسان‌ها را به سمت لزوم حضور در شبكه‌هاي مختلف ترغيب مي‌كند.
در اين ميان شبكه ملي اطلاعات به عنوان پروژه عظيم ملي در اين حوزه يكي از پرابهام‌ترين و سوال‌انگيزترين پروژه‌ها نيز به شمار مي‌رود. بسياري از مردم مي‌خواهند بدانند در صورت راه‌اندازي شبكه ملي اطلاعات در كشور چه اتفاقي براي سيستم‌هاي ارتباطي مبتني بر فناوري اطلاعات در كشور خواهد افتاد.
در اين رابطه علي حكيم جوادي، معاون وزير ارتباطات و رئيس سازمان فناوري اطلاعات گفت‌وگويي با «جام جم» داشته است. اهم نکات آن را که توضیحی درخصوص ابهامات مربوط به شبكه ملي اطلاعات و رابطه آن با اينترنت جهاني است، در ادامه می خوانید.
شبكه ملي اطلاعات قرار است دسترسي مردم را به اطلاعات مورد نياز خودشان فراهم كند. اين دسترسي از 2 جنس است؛ يكسري اطلاعات داخلي است كه در داخل توليد و نگهداري مي‌شود و در داخل نيز دسترسي به آن بايد براحتي امكان‌پذير باشد، نوع دوم اطلاعات خارجي است كه ممكن است در داخل كشور توليد نشود، اما مورد نياز مردم است و از طريق اينترنت تأمين مي‌شود. بنابراين شبكه ملي اطلاعات شبكه‌اي است داخلي كه دسترسي داخلي را با سرعت، اطمينان و امنيت بالا ممكن مي‌كند ولي در صورت نياز به اينترنت هم اين امكان وجود دارد.
اصلاً قرار نيست كه ما اينترنت را قطع كنيم بلكه تقويتش خواهيم كرد و اين دو مقوله كاملاً از هم تفكيك‌شده و هيچ نوع تضادي با هم ندارد. منتها به لحاظ اقتصادي اگر يك مسير كوتاه‌تري با قيمت و هزينه كمتري موجود باشد منطق حكم مي‌كند كه از آن استفاده كنيم.
يكي از موضوعاتي كه منتقدان مطرح مي‌كنند اين است كه شبكه ملي اطلاعات واسط مردم و اينترنت جهاني خواهد بود، به لحاظ همين ساختار حداقل پيامد راه‌اندازي اين شبكه، آن خواهد بود كه كيفيت اينترنت از وضعيت فعلي باز هم افول خواهد كرد. اين را چطور پاسخ مي‌دهيد؟
اصلا اینطور نیست که شبکه ملی اطلاعات واسط مردم و اینترنت جهانی شود. اين شبكه‌ها كاملاً از هم تفكيك‌شده و عملاً جداسازي به اين شكل خواهد بود كه اگر نياز بود كاربر به يك شبكه داخلي ارتباط داشته باشد از يك مسير ديگري اين ارتباط با يك شبكه داخلي برقرار شود و اگر نياز به اينترنت بود از يك مسير ديگر.
این نکته که اختلال ها و تغییرات موجود مربوط به ملی شدن اینترنت است را صددرصد تكذيب مي‌كنم اينها ارتباطي باهم ندارند. اتفاقاً يكي از الزامات ما در طراحي شبكه ملي اطلاعات اين است كه كاربران بدون اين‌كه كوچك‌ترين تغييري را احساس كنند اين طرح اجرا شود. بنابراين ممكن است بعضي اختلالات باتوجه به توسعه برخي از حوزه‌ها در مخابرات و اپراتورها باشد اما در نهايت ارتباطي با شبكه ملي ارتباطات و راه‌اندازي آن ندارد.
اصلا به این گونه نیست که اگر ما یک موتور جستجوی ایرانی بگذاریم سایر موتورجستجوها قطع شود. مثل خيلي جاهاي ديگر دنيا، شما كشور چين را بررسي بفرماييد در رتبه‌بندي دسترسي اينترنت گوگل رتبه اول را ندارد، متاسفانه كشور ما جزو معدود كشورهايي است كه بيشترين دسترسي از اين طريق انجام مي‌شده و مي‌شود، بنابراين با ايجاد يك موتور جستجوي بومي ما مي‌خواهيم اين معادله را تغيير دهيم، مردم قطعا سعي خواهند كرد از آن استفاده كنند.
يك موضوعي كه خيلي جدي خواهد بود و ما داريم حمايت مي‌كنيم و در اكثر استان‌ها هم روي آن كار مي‌كنيم اين است كه دستگاه‌ها بايد خدمات الكترونيك‌شان را مرتب توسعه بدهند اولين بحثش هم ايجاد درگاه است. امروز استاني نيست كه يك پورتال و يك درگاه براي معرفي خدماتش نداشته باشد، در بعضي از استان‌ها تعداد اين خدمات در حال افزايش است. ما امروز در سايت Iran.ir خودمان بيشتر از 1700 خدمت را معرفي مي‌كنيم خيلي از اين خدمات از طريق اين شبكه قابل دسترسي خواهد بود و از وقتي كه فرد براي دريافت خدمات ديگر نياز نداشته باشد مراجعه حضوري كند عملا مي‌توان گفت اين كار شروع شده و روز به روز گسترش خواهد يافت.
البته چيزي كه در نهادها و سازمان‌ها ديده مي‌شود اين است كه علاقه‌اي به زيرمجموعه شدن ندارند و مي‌خواهند با بودجه مستقل براي خودشان شبكه تشكيل داده و از سايرين دور باشند.
3 شاخص عمده رتبه‌بندی در سطح جهان از لحاظ فناوری اطلاعات را مشخص می‌کند. یکی دسترسی است یعنی زیرساخت‌های دسترسی ارتباطی که خوشبختانه ما از این نظر وضعیت نسبتا مناسبی داریم، یک بخش آن تولید محتوا و خدمات است که روی این زیرساخت‌ها باید قرار بگیرد و بخش سوم که خیلی مهم است استفاده مردم از این زیرساخت‌هاست. یعنی این سه عامل باهم جمع می‌شود و این رتبه‌بندی را شکل می‌دهد.
در نهایت این‌که ما پروژه‌های خوبی که در کشور انجام دادیم را به مجامع بین‌المللی که تعیین رتبه می‌کنند منتقل نکردیم، به عنوان مثال کاری که در بخش کارت سوخت انجام شده در مقياس‌هاي جهاني بي‌سابقه بوده و می‌تواند نقش جدی و مثبت و موثر در شاخص فناوری اطلاعات بگذارد.
